Relacja ojca z….
Dziecku nie jest potrzebny idealny ojciec, jest potrzebny wystarczająco dobry tata.
Jest pierwszym mężczyzną w życiu córki i pierwszym wzorem męskości dla swojego syna.
W wielu polskich domach rzeczywistość wygląda tak, że ojciec, jeżeli już jest, to wychodzi z dzieckiem na spacer, bo poza tym jest zmęczony albo ma „swoje sprawy”. Na szczęście tendencja ta się odwraca, wielu ojców świadomie angażuje się w rodzicielstwo, jednak wciąż zaskakująca jest ilość rodzin, w których nie jest to takie oczywiste. A przecież relacja ojca z dziećmi jest relacją na całe życie, i dobra relacja niesie korzyści dla obu stron.
Do najważniejszych „spraw” ojca zalicza się bycie rodzicem i wychowywanie dziecka. Tego nie można odkładać na później, bo tego „później” zwyczajnie nie będzie. Rola ojca zaczyna się natychmiast po urodzeniu. Oczywiście, żeby ojciec mógł uczestniczyć w wychowywaniu dziecka od początku, matka musi zrobić na to przestrzeń.
Niestety, wielu młodych ojców pamięta własnych ojców, często nieobecnych, surowych, zapracowanych. Wychowywaniem zajmowała się głównie matka.
Rola ojca w rodzinie jest bardzo ważna. Mimo iż nie karmi dziecka piersią, może nauczyć dziecko wyrażania miłości, czułości, dotyku. W ten sposób powstaje naturalna więź, bliskość. Jeżeli na wczesnym etapie życia dziecka ojciec nie nauczy się go przytulać, dotykać, to w późniejszym nie będzie umiał tego robić.
….z synem.
W tradycyjnym modelu wychowania, znanym również w Polsce, istnieje przekonanie, że we wczesnym okresie życia chłopca powinna się nim zajmować matka – to ona karmi, pielęgnuje, dba i bawi się z synem. Ojciec z kolei pracuje, więc często jest nieobecny.
Relacja pomiędzy ojcem i synem jest złożona i ciekawa.
Matka tworzy wzorzec kobiecości, natomiast wzorzec męskości tworzy ojciec i to już na bardzo wczesnym etapie rozwoju syna. Jakie wzorce dzieci otrzymują, takie też powielają w dorosłym życiu.
Ojciec swoim zachowaniem w stosunku do matki dziecka, uczy syna postępowania mężczyzny w relacji z kobietą. Czułość, troska okazywana matce jest wzorcem, który dziecko zapamiętuje. Ojciec jest współodpowiedzialny za stworzenie bezpiecznego środowiska dla matki i dziecka. Matka mając oparcie w ojcu dziecka może poświęcić swój czas niemowlęciu. Jest to niezwykle ważne, ze względu na poczucie bezpieczeństwa dziecka w rodzinie.
Rolą ojca jest uczyć syna tego, jaki jest świat. Pokazanie, że nie jest on całkowicie niebezpieczny ani też zupełnie bezpieczny. Należy świat poznawać, próbować swoich sił w wielu dziedzinach. Ojciec i syn, będąc razem, uczą się siebie i od siebie. Ojciec może pokazać, że się boi, a to oznacza, że dziecko też może się bać. Obaj mogą poznawać swoje lęki i je akceptować. Jest to także szansa na rozwój osobisty ojca. Szczególnie męskim zadaniem jest nauczyć syna zdrowej rywalizacji, w której również może pojawić się porażka. Syn, obserwując ojca uczy się wyrażania emocji i kontrolowania impulsywności. Chłopiec będąc w przedszkolu zetknie się ze złością. Czy będzie umiał poradzić sobie z tą emocją? Syn obserwując ojca w trudnych sytuacjach, będzie reagował podobnie. Przecież ojciec jest wzorem. Syn od niego uczy się jak być mężczyzną, jak budować relacje z innymi, również męskie relacje. Ojciec może nauczyć małego chłopca spełniania swoich pragnień i życzeń w ramach obowiązujących norm społecznych. Nastolatka, który łamie te zasady, może być trudno nauczyć, a czasem może być to już niemożliwe.
Ojciec obecny emocjonalnie, uczuciowo, cieleśnie w relacji z synem wspiera i stabilizuje jego drogę do budowania swojej męskości. Jest życzliwym autorytetem, inicjatorem i nauczycielem. Ojciec ze stabilnym poczuciem własnej wartości może wesprzeć syna w budowaniu swojego poczucia tożsamości, dorosłego mężczyzny, w przejściu drogi od bycia dzieckiem do dorosłości. Wtedy ta relacja może stać się partnerska jako więź pomiędzy dwoma mężczyznami. Syn nadal potrzebuje aprobaty ojca w stawaniu się mężczyzną. To ułatwi mu samemu odnalezienie się w roli ojca. Syn towarzyszący ojcu w starzeniu się ma możliwość pełniej doświadczyć świadomości swojego przemijania, śmiertelności.
Stary ojciec, który jest w stanie utrzymać ze swoim synem znaczącą, żywą więź, pomaga mu w znoszeniu przyszłej żałoby, łagodzi też w ten sposób swoje lęki, budując poczucie generacyjnej ciągłości.
…..z córką.
Relacje ojca z córką są bardzo ważne w kontekście budowania jej poczucia własnej wartości i samooceny. Córka oprócz potrzeby bycia kochaną przez ojca, obserwuje też relację ojca z matką. Ta relacja będzie stanowić stały punkt odniesienia w jej dorosłym życiu, w budowaniu jej własnych związków.
Budowanie relacji ojciec-córka rozpoczyna się od momentu narodzin. Ważne jest aby tata już wtedy brał udział w pielęgnacji i wychowywaniu dziecka. W wieku nastoletnim ojcowie często wycofują się z życia córki, nie radząc sobie z jej dorastaniem. A właśnie wtedy powinni pielęgnować relacje oparte na zaufaniu, żeby córka mogła swobodnie i bezpiecznie rozmawiać z ojcem o tym, co dzieje się w jej życiu. W tej relacji najbardziej pożądane jest to, by ojciec starał się żyć uczciwie, unikając hipokryzji i przyznając się do własnych niedociągnięć, tak aby córka miała realistyczny i pozytywny przykład radzenia sobie ze światem.
Specyfika relacji między ojcem a córką wpływa bardzo silnie na jej stosunek do własnego ciała na poziomie poznawczym (oceny i opinie na temat ciała), emocjonalnym (uczucia i emocje) i behawioralnym (np. nawyki żywieniowe).
Sposób, w jaki córka ocenia swoje relacje z pierwszym mężczyzną swojego życia, czyli ojcem, posiada istotny wpływ na percepcję własnego ciała.
Na poziomie emocjonalnym ojciec przyczynia się przede wszystkim do wzmocnienia u córki poczucia bezpieczeństwa. Dzieje się tak za sprawą m.in. jego zrównoważenia psychicznego i zdolności patrzenia z dystansem na wiele spraw. Ojciec jest pierwszym mężczyzną umacniającym w córce poczucie własnej wartości, pomaga jej w sprecyzowaniu celów życiowych i wyborze zawodu . Udział ojca zaznacza się także w przyjmowaniu przez córkę określonych wartości stanowiących postawę dla budowania tożsamości i światopoglądu.
Kobiety akceptowane przez ojców wykazują wyższe poczucie własnej wartości, bardziej aprobują własną kobiecość, co w efekcie daje większą ufność i otwartość na mężczyzn. Córka potrzebuje ojca, żeby wzrastać w przeświadczeniu bycia kochaną przez pierwszego ukochanego w jej życiu mężczyznę . W ten sposób wykształca się u niej poczucie zasługiwania na miłość innych ludzi.
Postawa zdystansowania u ojca lub jego nieobecność, które nie zaspakajają potrzeb córki, zwiększają prawdopodobieństwo szukania przez dorastającą kobietę mężczyzny zdolnego do zaspokojenia tych potrzeb. Badania przeprowadzone przez M. Plopę wykazały, że postawa ojca ma większy wpływ na sferę emocjonalną dziewcząt niż chłopów. Ojciec odgrywa ogromną rolę w kształtowaniu ambicji córki, jej życiowych celów i kompetencji społecznych.
Życie nie zawsze pozwala na idealne rozwiązania, ale ważne jest, aby w pamięci córki mogły być, choćby pojedyncze, cieple i dobre myśli na temat własnego ojca.
Córka mądrze kochającego ojca ma większe szanse, by pewnie i dobrze czuć się jako kobieta, a syn odpowiedzialnego i czułego ojca – lepiej zrozumie, co to znaczy być mężczyzną i tworzyć silne więzi.